Jak postępować w przypadku uszkodzenia dysku?

Z uwagi na swoją konstrukcję klasyczne dyski twarde HDD/SSHD mogą ulec uszkodzeniu o charakterze elektronicznym, mechanicznym, programowym (Service Area). Zdarzenia, które poprzedziły moment wystąpienia awarii mogą nam wiele wyjaśnić.

Uszkodzenia elektroniki twardego dysku

Wyładowania atmosferyczne, przepięcia, zwarcia, uszkodzenia zasilacza - tzn. wszystkie anomalie napięciowe, które wystąpiły przed awarią dają nam blisko 100% pewność, że uszkodzenie naszego dysku ma charakter elektroniczny. Uszkodzenia elektroniczne występują częściej w dyskach 3.5 cala, z uwagi na stosowanie dwóch linii zasilających 5V i 12V. W blisko 100% uszkodzenie elektroniki dysku objawia się tym, że dysk jest zupełnie „martwy”. Nie ma żadnej reakcji po podłączeniu zasilania. Niestety, o ile kilka lat temu w tego typu przypadkach wystarczyło podmienić elektronikę z innego, sprawnego, bliźniaczego dysku i zgrać dane, to we współczesnych dyskach jest to już praktycznie niemożliwe z uwagi na fakt, iż w oprogramowaniu takiego dysku zapisane są jego indywidualne parametry niezbędne do prawidłowej pracy.

Uszkodzenia mechaniczne twardego dysku

Wszelkiego rodzaju uderzenia, upadki, wstrząsy, temperatura, nieodpowiedni transport itp., skutkują najczęściej uszkodzeniem mechaniki dysku. W tego typu przypadkach dosyć często dochodzi do zmiany geometrii głowic względem talerzy dysku. Może to powodować problemy z odczytem danych (dane mogą się wolno kopiować, ich kopiowanie może być przerywane z powodu błędów). W skrajnym przypadku dysk nie będzie się w ogóle detektował. Najczęstszymi objawami uszkodzenia mechanicznego są nienaturalne dźwięki jakie wydaje dysk. Może to być wyraźnie słyszalne, cykliczne stukanie pozycjonera głowic, może to być dźwięk przypominający elektroniczne „bzyczenie” lub ciche cykanie jak w starym analogowym zegarku. W tego typu przypadkach, w zasadzie niezbędna jest specjalistyczna pomoc. Trafiają do nas przypadki po samodzielnych próbach rekonstrukcji układów mechanicznych dysków, przeważnie są już one na tyle zniszczone, że uratowanie z nich jakichkolwiek danych jest niemożliwe. Kluczowym tutaj jest posiadanie niezbędnej wiedzy, doświadczenia, warunków i specjalistycznego sprzętu.

Uszkodzenia strefy serwisowej twardego dysku

Kolejną grupą uszkodzeń są błędy w oprogramowaniu dysku (Service Area). Nie możliwe do zdiagnozowania bez odpowiednich narzędzi. Objawy związane z uszkodzeniami strefy serwisowej nie są jednoznaczne, dysk może się zachowywać jak przy uszkodzeniu mechanicznym (brak detekcji, stukanie głowic itp.), ale może też być zupełnie martwy jak przy uszkodzonej elektronice (symptom dosyć często występujący w dyskach SSHD).

Co zrobić?

Jeżeli Twój dysk jeszcze pracuje, ale działa wolno lub zgłasza błędy przy próbie kopiowania lub zapisywania plików możesz podjąć próbę zabezpieczenia zawartych na nim danych. Zaczynaj tworzenie kopii od plików, które mają dla Ciebie największe znaczenie. Jeżeli transfer danych jest bardzo niski, lub kopiowanie jest przerywane przez błędy zalecamy przerwanie procesu i skorzystanie z usług data recovery. Długotrwałe „męczenie” dysku może doprowadzić do zniszczenia dysku i danych. W najlepszym wypadku dane będą jeszcze do odzyskania, ale zwiększony nakład pracy wygeneruje wyższe koszty usługi.

Jeżeli Twój dysk z komputera lub laptopa nie detektuje się w komputerze lub laptopie nie próbuj podłączać go używając interfacu USB. Zaoszczędzisz czas i pieniądze. Dodatkowo taka konfiguracja może wprowadzić Cię w błąd, gdyż dosyć często zgłasza się sam kontroler „przejściówki” USB, a nie dysk, co powoduje kolejne wytracanie czasu na poszukiwanie oprogramowania do odzyskiwania danych, które finalnie okaże się zbędne, gdyż nie będzie pokazywało uszkodzonego dysku na liście napędów. I odwrotnie, jeśli masz uszkodzony dysk USB możesz spróbować wyjąć go z obudowy i próbować podłączyć bezpośrednio do interfacu SATA w komputerze stacjonarnym lub przez inny w 100% sprawny interface USB. Wykluczysz lub potwierdzisz w ten sposób uszkodzenie interfacu USB z obudowy. Niestety musisz być przygotowany na to, że większość współczesnych dysków przenośnych ma wbudowany interface USB na swojej elektronice i podłączenie go przez inny interface jest niemożliwe.